1 Yıl Dolmadan Boşanmak Mümkün Mü?
İçindekiler
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Anlaşmalı boşanma, boşanmak isteyen tarafların kendi aralarında önemli hususlarda anlaşarak bir protokol oluşturup mahkemeye başvurmalarıdır. Anlaşmalı boşanma şartları gerçekleşmişse hakim boşanmaya karar verir. Çünkü anlaşmalı boşanma genel ve mutlak bir boşanma sebebidir.
Anlaşmalı boşanma medeni kanunun 166. Maddesinde yer almaktadır. Evlilik en az 1 yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, anlaşmalı boşanma için hakime başvurulabilir. Hakimin taraflar hakkında boşanma kararı verebilmesi için tarafları dinlemesi, boşanma sonucunda oluşacak durumlar ve çocukların durumu hakkında ikna olması gerekmektedir. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatini göz önünde tutarak anlaşmalı boşanma protokolünde gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Anlaşmalı boşanmada, evliliğin en az 1 yıl sürmüş olmasının aranmasının temel sebebi, tarafların daha birbirlerini iyice tanımadan boşanmalarını engellemek içindir.
Hakim tarafların yaptığı boşanma protokolünü uygun bulmaz veya taraflar hakimin yaptığı değişiklikleri kabul etmezse hakim boşanmayı reddedebilir. Anlaşmalı boşanmanın reddedilmesi tarafların sonradan anlaşarak tekrar anlaşmalı boşanma davası açmalarına engel olmaz.
Çekişmeli Boşanma Nedir?
Çekişmeli boşanma davası, anlaşmalı boşanmanın aksine belli konularda uzlaşmaya varılamaması neticesinde açılan davadır. Eşlerin boşanma hususunda veya boşanmanın tazminat, nafaka gibi hususlarında anlaşamaması halinde veya eşlerden birisinin boşanmayı isteyip diğerinin istememesi hallerinde çekişmeli boşanma davası açılmalıdır. Özetle anlaşmalı boşanmanın dışındaki tüm boşanma sebeplerinin genel adı çekişmeli boşanmadır.
Çekişmeli boşanma davası açmak için dava dilekçesi ile birlikte Aile Hukuk Mahkemesinin tevzi bürosuna eşlerden birinin başvurması yeterlidir. Çekişmeli boşanma davaları, anlaşmalı boşanmanın aksine kimi zaman oldukça çetrefilli ve uzun zamanlara yayılabilen davalardır. Bunun sebebi ise çekişmeli boşanma davaları boşanma konusunda iddia edenin ispatla yükümlü olduğu davalardır ve ispat faaliyeti uzun zaman alabilmektedir. Çekişmeli boşanma davasında boşanmak isteyen taraf boşanma haricinde karşı taraftan tazminat, nafaka gibi taleplerde de bulunabilir. Aynı şekilde kendisine karşı dava açılan eş de boşanmak istiyorsa yine aynı şekilde o da karşı taraftan tazminat, nafaka gibi taleplerde bulunabilir. Hangi tarafın tazminat veya nafakaya hak kazanacağına ise çekişmeli yargılamanın neticesinde hakim karar verecektir.
Hakim tazminatı tarafların kusur durumlarına göre belirler. Bir tarafın tazminata hak kazanabilmesi için boşanmaya giden süreçte karşı tarafın daha kusurlu olduğunu mahkemeye ispat edebilmesi gerekir. Nafaka ise tarafların kusur durumlarından bağımsız olarak boşanma ile yoksulluğa düşecek tarafa diğer eşin maddi durumunun yetebileceği ölçüde takdir edilmektedir. Eşin kendisi için istediği nafaka “yoksulluk nafakası” çocuk için istediği nafaka “iştirak nafakası” olarak adlandırılır.
Hangi Hallerde 1 Yıl Dolmadan Boşanmaya Karar Verilebilir?
Anlaşmalı boşanmanın şartlarından biri de eşlerin en az 1 yıl süreyle evli olmaları gerektiğiydi. Bunun sebebi de kanun koyucunun 1 yıldan az sürede tarafların birbirlerini yeterince iyi tanıyamayacağını düşünmesi, bu sebeple evliliği sona erdirmemek istemesidir. Anlaşmalı boşanmanın haricinde tüm boşanmalar çekişmeli boşanma kapsamına girmektedir. Çekişmeli boşanma davalarında ise bir yıl dolmadan boşanmak mümkündür.
Genel olarak boşanma sebeplerine baktığımızda bir kısım boşanma sebeplerinde sebebin yanı sıra “evlilik birliğinin çekilmez hale gelmesi” unsuru da aranırken, bir takım boşanma sebeplerinde sebebin meydana gelmesi boşanmanın gerçekleşmesi için yeterlidir. Zina boşanma sebeplerinden birincisidir. Zina eşlerden birinin evlilik devam ederken karşı cinsten bir kişi ile isteyerek cinsel ilişkide bulunmasıdır. Eşlerden biri zina yaptığını kabul etmiyorsa 1 yıl aranmaksızın çekişmeli boşanma davası açılabilir. Karşı tarafın canına kast etme, kötü ya da onur kırıcı davranışta bulunma, küçük düşürücü suç işleme veya onursuz hayat sürme, terk, akıl hastalığı, evlilik birliğinin temelinden sarsılması da diğer boşanma sebeplerindendir.
Bu boşanma sebeplerinden biri gerçekleşmişse taraflar 1 yıl boyunca evli kalmalarını beklemeksizin çekişmeli boşanma davası açabilir.
Boşanma Davası Sürerken 1 Yıl Dolarsa Ne Yapmak Gerekir?
1 yıl dolmadan boşanmak, çekişmeli boşanma davaları açısından mümkündür. Ancak anlaşmalı boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 166. Maddesinde düzenlenmiş ve en önemli şartlarından bir tanesi anlaşmalı boşanmak isteyen tarafların evliliklerinin en az 1 yılı doldurmuş olması gerektiğidir. Bu sebeple 1 yılı doldurmayan evlilikler anlaşmalı boşanma ile sonlandırılamaz.
Uygulamada 1 yıl dolmadan açılan anlaşmalı boşanma davaları aile mahkemeleri hakimleri tarafından usulden reddedilmektedir. Ancak Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarına göre hakim davayı hemen usulden reddetmemeli, diğer boşanma sebeplerinin olup olmadığına bakmalıdır. Eşler evlilikleri 1 yılı doldurmadan bir çekişmeli boşanma davası açmışlar ve çekişmeli boşanma davası da çoğunlukla uzun zaman aldığından mahkeme süresince evlilikleri 1 yılı doldurmuş olursa, taraflar bir protokol hazırlayarak mahkemeden anlaşmalı boşanmaya karar verilmesini isteyebilirler.
Anlaşmalı boşanma davasında mutlaka tarafların hazır bulunmaları gerekmektedir. Taraf vekili avukatlar anlaşmalı boşanma davasını tek başlarına bitiremezler.
